De gebruikelijke behandeling van reumatische aandoeningen is met name gericht op een medicamenteuze aanpak. Voor veel mensen is deze aanpak niet effectief genoeg; slechts 20% van de patiënten behaalt hiermee langdurige remissie. Veel patiënten hebben ondanks medicatie nog altijd last van pijn, vermoeidheid, functieverlies en een verminderde kwaliteit van leven.
Bij de pathogenese van reumatische aandoeningen spelen veel genetische en omgevingsfactoren een rol.1 Leefstijl is een daarvan. Ongezonde leefstijlfactoren kunnen leiden tot systemische laaggradige inflammatie.2-4,8
Ook andere leefstijlgerelateerde problemen zoals een dysbiose in de darmen en het metabool syndroom kunnen leiden tot deze niet-adequate chronische ontstekingsreacties. Naast de medicamenteuze behandeling lijkt veranderen van de leefstijl dus een logische stap bij mensen met reumatoïde artritis.5,9 Ook patiënten geven aan hier behoefte aan te hebben.6
Voeding is bijvoorbeeld een belangrijk aspect. Ons westerse dieet met relatief veel dierlijke producten en (ultra)bewerkte voedingsmiddelen is geassocieerd met een lagere kans op het bereiken van remissie, en hogere scores van ziekteactiviteit. Een meer plantaardig eetpatroon daarentegen heeft anti-inflammatoire aspecten en blijken de symptomen en de ziekteactiviteit bij reumatische aandoeningen te verminderen.1,3,7,10
Voor beweging zijn deze effecten eveneens aangetoond. Mensen met reumatische klachten hebben de neiging minder te bewegen, terwijl beweging juist het fysiek functioneren en de kwaliteit van leven kan verbeteren. Dit komt deels door een verbetering in spierkracht- en functie, maar beweging heeft ook een anti-inflammatoire werking en het draagt bij aan een betere cardiometabole gezondheid.8,11-13 Daarnaast spelen ook andere leefstijlfactoren als roken, alcoholgebruik, overgewicht, stress en slaap een rol.3,9,13,14
In de infographic wordt de invloed van leefstijl op reumatische aandoeningen samengevat. Vraag nu direct kosteloos de infographic aan.
1. Papandreou, P. et al. (2023). Mediterranean Diet and Physical Activity Nudges versus Usual Care in Women with Rheumatoid Arthritis: Results from the MADEIRA Randomized Controlled Trial. Nutrients, 15(3), 676. https://doi.org/10.3390/nu15030676
2. Furman, D. et al. (2019) Chronic inflammation in the etiology of disease across the life span. Nature Medicine, 25(12), 1822-1832. https://doi.org/10.1038/s41591-019-0675-0
3. Walrabenstein, W. et al. (2023). A multidisciplinary lifestyle program for rheumatoid arthritis: The ‘Plants for Joints’ randomized controlled trial. Rheumatology (Oxford, England), 62(8), 2683-2691. https://doi.org/10.1093/rheumatology/keac693
4. Diaconu, A.-D., et al. (2022). Practical Significance of Biomarkers in Axial Spondyloarthritis: Updates on Diagnosis, Disease Activity, and Prognosis. International Journal of Molecular Sciences, 23(19), 11561. https://doi.org/10.3390/ijms231911561
5. Schäfer, C., & Keyßer, G. (2022). Lifestyle Factors and Their Influence on Rheumatoid Arthritis: A Narrative Review. Journal of Clinical Medicine, 11(23), 7179. https://doi.org/10.3390/jcm11237179
6. Van Boheemen, L. et al. (2020). Patients’ and rheumatologists’ perceptions on preventive intervention in rheumatoid arthritis and axial spondyloarthritis. Arthritis Research & Therapy, 22(1), 217. https://doi.org/10.1186/s13075-020-02314-9
7. Schönenberger, K.A. et al. (2021). Effect of Anti-Inflammatory Diets on Pain in Rheumatoid Arthritis: A Systematic Review and Meta-Analysis. Nutrients, 13(12), 4221.
https://doi.org/10.3390/nu13124221
8. Modarresi Chahardehi, A. et al. (2022). The effect of exercise on patients with rheumatoid arthritis on the modulation of inflammation. Clinical and Experimental Rheumatology, 40(7), 1420-1431. https://doi.org/10.55563/clinexprheumatol/fohyoy
9. Hahn, J. et al. (2023) Association of Healthy Lifestyle Behaviors and the Risk of Developing Rheumatoid Arthritis Among Women. Arthritis Care & Research, 75(2), 272-276. https://doi.org/10.1002/acr.24862
10. Ortolan, A., et al. (2023). The impact of diet on disease activity in spondyloarthritis: A systematic literature review. Joint Bone Spine, 90(2), 105476. https://doi.org/10.1016/j.jbspin.2022.105476
11. Hurkmans E. et al. (2009) Dynamic exercise programs (aerobic capacity and/or muscle strength training) in patients with rheumatoid arthritis. The Cochrane Database of Systematic Reviews, 2009(4), CD006853. https://doi.org/10.1002/14651858.CD006853.pub2
12. Hu H, et al (2021). The effect of physical exercise on rheumatoid arthritis: An overview of systematic reviews and meta-analysis. J Adv Nurs. 2021 Feb;77(2):506-522. doi: 10.1111/jan.14574. Epub 2020 Nov 11. PMID: 33176012.
14. De Brouwer, S.J.M et al. (2013). Immune responses to stress after stress management training in patients with rheumatoid arthritis. Arthritis Research & Therapy, 15(6), R200. https://doi.org/10.1186/ar4390
13. Roberts, M. J. et al (2022). Lifestyle modification and inflammation in people with axial spondyloarthropathy-A scoping review. Musculoskeletal Care, 20(3), 516-528. https://doi.org/10.1002/msc.1625